Ցանկալին լավ մորմոք է, բայց ոչ իրական

Ներքոշարադրյալ հոդվածի հեղինակը Philosopher անվամբ ներկայացող մեր ընթերցողներից է: Հոդվածը գրվել է ի պատասխան «Լևոնն ու Սերժը, իրոք, նմանակներ են » հոդվածի, որը իր հերթին նույն ընթերցողի մեկնաբանություններից հետո էր գրվել:

------

Հարգելի Մովսես Կարապետյանը իր վերջին հոդվածում անդրադարձ կատարեց իմ ակնարկ-հակադարձմանը եւ մի մեծ ու երկար նյութ գրեց, որտեղ նա, ցավով եմ նշում, ոչ մի նոր արգումենտ չներկայացրեց մեր հեռակա բանավեճի թարմացման վրա:
Հարգարժան Մովսեսը, սկզբում անդրադառնալով Ցեղասպանության` արտաքին քաղաքական հիմնասյուներից հենուն, նշել էր, որ Սերժ Սարգսյանը դա արեց ավելի “բարբարոս” ձեւով եւ միգուցե Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը դա աներ ավելի մեղմ:
Նախ ցավով եմ կրկին անդրադառնում նրան, որ դուք ուշադիր չեք կարդացել իմ նախորդ հոդվածը եւ ուշադրություն չեք դարձրել որոշ ձեւակերպումների, որոնք ես կատարել էի:
Այսպես: Ցողասպանության` արտաքին քաղաքականությունից հանելուն ես եւս կողմ եմ: Սակայն ոչ թե պատմաբանների խումբ ստեղծել/չստեղծել խաղիկներով եւ էժանագին “տրյուկներով”:
ՀՀ Առաջին Նախագահ Տեր-Պետրոսյանը, շատ լավ հասկանալով, որ մեր պատմական սուրբ եւ նվիրական էջերից մեկը` Ցեղասպանությունը, լինելով օտարների կողմից բեմադրված, ծառայում է հենց օտարների շահերին: Պատմությունը մի փոքր ավելի խորապես ուսումնասիրելու դեպքում, կհանգեք այն եզրակացությանը, որ Ցեղասպանությունը երկար տարիներ եղել է բյուրոկրատիզմի հիմնական զենքը Թուրքերի վրա: Ես նշել էի, որ Ֆ5 Բլոգում ծավալուն հոդվածով պատմական էքսկուրս էի ներկայացրել այն մասին, թե ինչպես են բյուրոկրատիզմ-ազնվական հորջորջվողները Ցեղասպանությունը դարձրել մատի փաթաթան: Այդ կերպ, օրինակ Անգլիան, Աբդուլ Համիդին թե’ խրախուսում էր 1890-ականների ջարդերը, թե’ քննադատում էր Համիդին: Նույնիսկ Անգլիայի բյուրոկրատները աղաղակում էին, որ եթե հօգուտ հայերի չբռնեն Համիդ արյուներախի արյունոտ ձեռքը, ապա ամբողջ աշխարհով խայտառակ կլինեն: Բայց երբ Համիդ արյուներախը կատարեց Անգլիայի պահանջները եւ Անգլիայի ազդեցությունը Թուրքիայում հավասարակշռեց Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի, Գերմանիայի եւ այլոց ազդեցությանը, անգլիական բյուրոկրատիզմը լացակումած մուղամով մղկտում էր, թե անգլիական նավատորմը չի կարող հաղթահարել Հայկական Տավրոսը, որ փրկի հայերին:
Հիմա, իմ ասածը կայանում էր նրանում, որ եթե Դուք դեմ եք Ցեղասպանության արտաքին քաղաքականության օրակագից հանելուն, ապա դա արդեն այլ թեմա է:
Իսկ այն, որ Սերժը Լեւոնի քայլերն է իրականացնում, ապա ես համաձայն եմ, բայց մասամբ: Սերժը երկար տարիներ աշատել է Լեւոնի “թեւի տակ”, եւ ձգտում է նրա քաղաքականությունը օգտագործել` իր լեգիտիմության դեֆիցիտը բարձրացնելու համար: Սակայն այդ քայլերը նա իրակացնում է կիսատ ու դա մեծ վնաս է բերում պետությանը:
Իսկ եթե դուք կարծում եք, որ Գյուլի որոշումը նույնն էր լինելու` անկախ նրանից, թե ով է Հայաստանի նախագահը, ապա սյտեղ Դուք չարաչար սխալվում եք: Այս խնդիրը գլոբալ խնդիր է, եւ ոչ թե Հայաստանի ու Ադրբեջանի: Այս խնդրի մեջ տարբեր ֆիգուրներ եւ կազմակերպություններ /Կոմպանիա/ են շահագռգռված եւ Գյուլը հայտարարեց, որ չի բացի սահմանը, քանի որ Սարգսյանը փորձեց ետ գնալ` իր իսկ խոստումներից:
Հիմա ինչքան Սարգսյանը հրաժարվի այդ խոստումներից, այնքան նոր բացահայտումներ են լինելու թե’ Գյուլի, թե’ Համմըրբերգի, թե’ Ալիեւի եւ մյուսների շուրթերից: Ցավը միայն այն է, որ փոխանակ էս վիճակում պայքարը գնա պետության հզորացման համար, ընդհակառակը` կռիվը աթոռին նստելու համար է:
Ձեզ հետ ամենեւին համաիտ չեմ նաեւ այն հարցում, որ Լեւոնը ամեն ինչի կգնար, Ղարաբաղը կտար եւ այլն…
Այս հնարքը դեռ նախընտրական փուլում կատարեցին թե’ Քոչարյանը, թե’ Սերժ Սարգսյանը եւ մյուս օջառի գործարանատերերը: Բայց այլեւս այս խոսքերով մարդկանց թյուրիմացության մեջ գցել չի լինի: Լեւոնը ապացուցել է 1998 թվականին, որ ինքը իրենը առաջ չի տանում, եթե հասարական վստահություն չկա եւ ինքը չի ցանկանում արյան գնով իշխանություն պահել: Նա 98 թվականին հրաժարական տվեց ու պատվով հեռացավ: Իսկ եթե Դուք դեռ վստահ եք, որ Նա կգնար մինչեւ Ղարաբաղի հանձնելուն, ապա փորձեք ավելի գլոբալ ձեւով նայել իրավիճակին:

Իսկ ինչ վերաբերում է նրան, որ կապ չունի, թե ղարաբաղցին ոտքի չի կագնել, թող Լևոնը միտինգ անի, ապա Դուք կրկին, ըստ իս, սխալ եք: Ղարաբաղցին կարող է եւ համաձայն է Սերժի լուծումի հետ, ինչու Լեւոնը ոտքի կանգնի, որ ակնհայտ է, որ իրեն թիկունք չի լինելու: Իսկ առանց Ղարաբաղի ոտքի կագնելը նաեւ այն է նշանակում, որ կարող է պայմանավորված պատերազմ սկսվել, ներքաղաքական անկայունացած վիճակն էլ կարող է “ազդել մարտունակության վրա” ու ադրբեջանական զորքերը սարքած հեքիաթային պատերազմում հաղթեն, իսկ պարտության մեղքը գցվի Լեւոնի վրա: Իսկ եթե ադրբեջանցիները Ղարաբաղը գրավեցին, ապա արդեն Սերժին էլ ոչ մեկ չի թողնի նոր պատերազմ սկսել, առավել եւս այն դեպքում, որ ժողովուրդը կոտրված կլինի իսպառ: Եթե Դուք կարծում եք, որ դա անհավանական է, ապա …

Հ.Գ. Իսկ ինչ վերաբերում է նրան, որ դուք ինձնից պահանջում եք մեկնել Լեւոնի եւ Կոնգրեսի մաս կազմող կուսակցությունների գաղտնի հանդիպումների մասին, ապա կներեք, բայց ես ոչ մեկի փաստաբանը չեմ եւ տեղեկություն չունեմ, թե այդ հանդիպումներում ինչ է խոսվում կամ քննարկվում:

Հ.Գ._2 Դուք խոսելով ՀՀ Առաջին Նախագահին սատարող մամուլի մասին, այն անվանել էիք “ՀՀՇ-ական”: Տեղեկացնեմ, որ միայն “Հայք” օրաթերթն է համարվում ՀՀՇ կուսակցության պաշտոնաթերթը: Իսկ մյուս թերթերը պարզապես սատարում են Տեր-Պետրոսյանին: Թե չէ մի քիչ շատ եք դհոլական բառեր օգտագործում…