Լևոնն ու Սերժը, իրոք, նմանակներ են

/ի պատասխան` պատասխանի/

Կարծես թե մեր բլոգի ստեղծման նպատակին հասնում ենք: Մենք ուզում ենք, որ տարբեր տեսակետներ ներկայացվեն մեր կյանքի տարբեր ոլորտների վերաբերյալ: Բնականաբար, հիմնական ուշադրությունը քաղաքականության վրա է: Այս առումով ես այսօր կշարունակեմ իմ հեռակա բաց բանավեճը Philosopher ներկայացող մեր հարգարժան ընթերցող հետ: Հիշեցնեմ, որ մեր քննարկման թեման Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Սերժ Սարգսյանի ընկալումներին էին վերաբերում: Ես պնդում եմ, որ նշված գործիչները միմյանցից տարբերվում են զուտ ձևականորեն, իսկ բովանդակությամբ նույնն են: Philosopher-ը պնդում է, որ Լևոնը տարբերվում է Սերժից կամ այլ խոսքերով Լևոնը Սերժից լավն է:
Եվ այսպես. «Հակադարձման իրավունքով» մեկնաբանության մեջ իմ օպոնենտը պնդում է, որ Լևոնը կգնար Թուրքիայի հետ հարաբերությունների լավացման և սահմանների բացման, այնինչ Սերժը սահմանների հարց չի քննարկել և, հետևաբար, իմ մոտեցումները ճիշտ չեն` նրանց նմանության վերաբերյալ: Շատ լավ: Նախքան արգումենտներ ներկայացնելը ճշտենք մեր դիրքորոշումները: Իմ տպավորությամբ` Philosopher-ը լևոնական է, հակասերժական: Ես հետևյալ քաղաքական դիրքորոշումն ունեմ. ինձ համար հավասարապես անընդունելի են և’ Լևոնը, և’ Սերժը ու դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ նախ սերժական համակարգը Լևոնն է ծնել, և հետո էլ Սերժի ու Լևոնի միջև ես տարբերություններ չեմ տեսնում: Այս պահին որևէ քաղաքական ուժի կամ անհատի չեմ համակրում, որովհետև իմ գաղափարներին մոտ սուբյեկտներ չեմ տեսնում: Սա քաղաքական սիմպատիա-անտիպատիաների մասով:

Այժմ անցնենք բուն թեմային: Ճիշտ է, Լևոնը երբեք կողմ չի արտահայտվել ցեղասպանության ուսումնասիրման հանձնաժողով ստեղծելու օգտին, բայց կողմ է արտահայտվել, որ Ցեղասպանության հարցը դուրս բերվի ՀՀ արտաքին քաղաքական օրակարգից: Սերժը հիմա դուրս է բերել այդ հարցը արտաքին քաղաքական օրակարգից: Այո, շատ անտաղանդ ու սխալ ձևով, բայց դուրս է բերել: Այս առումով ես Սերժին դիտարկում եմ որպես լևոնական գաղափարների էքսպերեմենտ իրականացնող: Մշտապես խոսվել է այն մասին, որ բացի Լևոնից` մնացած քաղաքական գործիչները ճկուն չեն Թուրքիայի հետ հարաբերություններ հաստատելու հարցում: Ու քանի որ կոնկրետ քայլ չկար, ուստի ՀՀՇ-ականներն անընդհատ պտտեցնում էին այդ թեզն իրենց մասով: Ահա եկավ Սերժը և պարզվեց, որ Լևոնի թեզերը բազում խոցելի տեղեր ունեն: Թողնենք այն հարցը, որ Սերժը լավ չբանակցեց Գյուլի հետ, այլ միայն անամոթության աստիճան քծնեց նրան: Այստեղ այլ բան է կարևորը: Ենթադրենք` նախագահ էր դարձել Լ.Տեր-Պետրոսյանն ու ինքն էր հրավիրել Գյուլին ու միայն սահմաններից խոսել: Ի՞նչ էր փոխվելու: Գյուլը Երևան այցից հետո հայտարարեց , որ Թուրքիա-Հայաստան սահմանը կբացվի միայն այն ժամանակ, երբ հայկական զորքերը դուրս բերվեն ազատագրված տարածքներից: Կարծում եմ, չեք կասկածում, որ Թուրքիայի այս մոտեցումը անփոփոխ է` անկախ այն հանգամանքից, թե ով է ՀՀ ղեկավարը: Այսինքն այն հարցը, թե Լևոնն ավելի լավ կբանակցեր ու Գյուլի հետ կխոսեր միայն սահմաններից ընդհանրապես դուրս է մղվում երկրորդ պլան: Լևոնը պետք է հստակ պատասխանի, թե ինքն արդյո՞ք կողմ կլիներ, որպեսզի հայ-թուրքական սահմանը բացվի` Ղարաբաղից հայական զորքերի դուս բերման գնով: Սա է խնդիրը: Թե չէ Սերժը այս արեց, այն չարեցն արդեն երկրոդական հարց է: Դրա համար եմ ասում Սերժը դարձել է լևոնական գաղափարների էքսպերիմենտատոր: Մենք բոլորս տեսանք, թե ի՞նչ են մտածում թուրքերը սահմանի թեմայով: Իլուզիաներ չկան: Եվ դա լավ է: Նույնը վերաբերում է Լևոնի մեկ այլ թեզին, թե ադրբեջանցիների հետ քիրվայություն պիտի անել ու անպայման բացել հայ-ադրբեջանական սահմանը: Այդտեղ էլ հարցեր կան: Ի դեպ, Սերժն ու ԱԽՔ-Արթուրը նույնպես այդ թեզն են հիմա քարոզում: Ալիևն ասում է, թե Ղարաբաղն իրենց է /7շրջանները չհաշված/: Հիմա, եթե Ալիևն այդպես է մտածում և մեր հետ հարաբերություններ կհաստատի միայն հողերը վերադրաձնելուց հետո, ուրեմն ի՞նչ, գնա՞նք այդ քայլին: Եթե Լևոնը դա էր անելու, երբ նախագահ դառնար, ուրեմն լավ է, որ չդարձավ: Լևոնն ասում է, թե մինչև հարևանների հետ չլավացնենք հարաբերությունները` Հայաստանը չի զարգանա: Վատ միտք չէ: Բայց դրա գինը Ղարաբաղն է և, ի վերջո, ՀՀ-ն /էլ չասած ցեղասպանության հարցը/: Ի՞նչ է, տա՞նք: Հիմա կասեք` Լևոնը չի ուզում տանք: Բայց այդպես է ստացվում: Եթե նրա հիմնական միտքը կոմունիկացիան է, ապա մնացած հարցերը Լևոնի համար երկրորդական են դառնում: Ես չեմ ասում, թե Լևոնը դավաճան է: Բնա’վ, երբե’ք: Ուղղակի նա իմ կարծիքով սխալ է մտածում ու այլ պատկերացումների մեջ է ապրում: Կամ էլ զգացել է իր սխալը, բայց չի ուզում հետ կանգնել իր գաղափարներից ու արդյունքում Սերժն է շահում, որովհետև Լևոնի ասածներն է քարոզում: Սերժի ու Լևոնի տարբերությունն այն է, որ Լևոնը գաղափարական ու քաղաքական մարդ է ու իր գաղափարների գերին, իսկ Սերժը գաղափարներ չունի: Սերժի համար «աստվածը» փողն է: Լևոնը փողասեր չէ: Բայց ազգային անվտանգության տեսակետից Լևոնն ավելի վտանգավոր է, քանի որ այն հարցերով, ինչ որ խոսեցի վերևում, նա կգնար մինչև վերջ: «Մինչև վերջը» դա Ղարաբաղի ու Հայաստանի կորուստը կարող է լինել: Իսկ Սերժը մանր ժուլիկ է: Եթե Սերժը զգա, որ դիմադրություն կա` հետ կքաշվի: Լևոնը հետ քաշվողը չի: Սերժը հետ կքաշվի, այնպես ինչպես հիմա է հրաժարվում ցեղասպանության ուսումնասիրման հանձնաժողով ստեղծելուց: Ես այսպես եմ մտածում. Սերժը հիմա իր կառավարմամբ համ ինքը կվարկաբեկվի /չնայած վաղուց վարկաբեկված էր/, համ էլ Լևոնի վտանգավոր գաղափարները կարժեզրկի: Ու արդեն պետք է մտածել Սերժից ազատվելու ու լրիվ նոր իշխանություն ձևավորելու մասին: Լևոնի ստեղծած համակարգն իր սերժական մետաստազներով պետք է վերանա Հայաստանից, որպեսզի մենք ժամանակակից պետություն ձևավորվենք: Ինչ մնում է այն հարցին, որ ղարաբաղցիները թող ընդվզեն` հետո նոր Լևոնը կգա` ճիշտն ասած շատ թույլ մոտեցում է: Այսինքն, ստացվում է, որ Լևոնի շարժումը հիմա կախված է ղարաբաղցիների ցանկությունի՞ց: Եվ հետո, հարգելի Philosopher, ի՞նչ է նշանակում, թե ղարաբաղցիները թող մտահոգվեն` հետո նոր մենք Երևանում հանրահավաք կանենք: Ստացվում է, որ եթե ասենք, Իջևանում խնդիր լինի, ուրեմն միայն իջևանցիների ոտքի կանգնելուց հետո՞ պիտի Երևանում ոտքի կանգնենք: Շատ խոցելի մոտեցում է: Եվ հետո կրկին չի կարելի տողատակերում հայաստանցի-ղարաբաղցի հակադրություն քարոզել: Ղարաբաղը Հայաստանի մասն է, այնպես ինչպես Սյունիքը կամ Լոռին: Լևոնականների պրոբլեմն այն է, որ իրենք այդպես չեն մտածում: Ավելի ճիշտ , Լևոնի պրոբլեմն է դա: Թե չէ Լևոնին ձայն տվողների մեջ բազում իմ պես մտածողներ կան: Ես ընթացիկ քաղաքական իրավիճակը շատ լավ եմ գնահատում. Լևոնը մաշվում է, Սերժը` վարկաբեկվում մինչև վերջ: Հետագայում արդեն լրիվ նոր դաշտ կարելի է ձևավորվել` զերծ Լևոնից, Սերժից, ԱԽՔ-ից, Դհոլից, տարատեսակ քծնողներից /նրանք այնքան շատ էին Սերժի հետ վերջին հանդիպմանը/ ու այլոցից: Հարգելի Philosopher, եթե դու երիտասարդ ես /խոսքս մտածողության մասին է/, ապա իմ կարծիքով, այս ուղղությամբ պետք է մտածես: Թե չէ Շիրխանյան Վահանի պես կրկնել, թե մինչև ղարաբաղցիները ոտքի չկանգնեն` «Նազարը կռիվ գնացողը չի», արդեն շատ անհարմար բան է ստացվում: Բա՞, Լևոնը ասում էր «Պայքար, պայքար մինչև վերջ»: Ու՞ր է այդ «վերջը»: Գյուլի գալը ողջունե՞լը, թե՞ Ադրբեջանի հետ սահման բացելը: Ո՞րն է գինը: Լևոնն արդեն ացած էտապ է: Սերժն էլ: Ուղղակի մի քիչ համբերենք ու Սերժից էլ պրծնենք` որպես Լևոնի մետաստազ ու վերջինիս գաղափարների էքսպերիմենտատոր ու մեր պետության պատմության նոր էջ բացենք: Այսքանը: Սպասում եմ պատասխանի ու բանավեճի շարունակության:

Մովսես Կարապետյան

Հ.Գ.: Լևոնն ու Սերժը իրար նման են նաև մարտավարության մեջ: Սերժ Սարգսյանը իմիտացիոն հանդիպում է կազմակերպում գոյություն չունեցող կուսակցությունների հնամաշ ղեկավարների հետ, որոնց հասցեների գտնելը երևի լուրջ անհարմարություններ է պատճառել Սերժի աշխատակազմի միշիկական ջահելությանը: Նույնն անում է Լևոնը: Վերջին օրերի ՀՀՇ-ական մամուլն ընթերցելիցս` զարմանալիորեն հայտնաբերեցի, որ սերժական ոճի կուսակցական քննարկումներ է իրականացնում նաև Տեր-Պետրոսյանը: Տարբերությունը մասնակիցների կազմի մեջ է: Մնացածը նույնն է: Լևոնն էլ է մեկ հոգանոց կուսակցությունների հետ քննարկում Ղարաբաղի հարցը, Սերժն էլ: Հարգելի Philosopher, կարող եք բացատրել, թե ո՞րն է այս ամենի տարբերությունը: Վազգեն Սարգսյանի ողբերգական մահվան շնորհիվ քաղաքականություն մտած նրա եղբայրն ասում է, թե Սերժի՝ Ղարաբաղի հարցում արագ լուծումների գնալը ողջունում ենք և միևնույն ժամանակ խոսում, որ վատ փաստաթուղթ է ստորագրվել Մայնդորֆում /ի դեպ Արամ Զ. Սարգսյանն այնպես վարկաբեկեց Վազգենին, որ նույնիսկ անհնար է հասկանալը: Վազգենից կամաց-կամաց անհասկացողի իմիջ են կերտում և’ Արամիկը, և’, իբր թե Վազգենի գաղափարակից Վահան Շիրխանյանը, երբ ասում են այն մասին, թե Վազգենն այսօր կկանգներ Լևոնի կողքը` դրանով իսկ արդարացնելով իրենց Լևոնին պաշտպանելը: Նողկալի է: Լևոնենց ծրագիրը հետևյալն է. ստիպել և նաև աջակցել Սերժին Ղարաբաղի հարցում գնալ արագ լուծումների /կարդա` արագ ու միակողմանի զիջումների/, իսկ հետո, կոկորդիլոսի արցունքներ թափելով ու շահարկելով տեղի ունեցածը, գալ իշխանության: Սերժն էլ այժմ նույն ուղղությամբ է մտածում, բայց այլ ելք է ակնկալում: Սերժենց կարծիքով` պետք է արագ լուծել /կրկին կարդա` միակողմանիորեն զիջել/ Ղարաբաղի հարցն ու «դաբրո» ստանալ աշխարհից ջարդելու լևոնենց /հատուկ եմ օգտագործում «լևոնենց» ձևակերպումը, որովհետև նրանց՝ որպես ընդդիմություն Սեժին, ինչպես գլխի եք ընկնում, չեմ համարում/ ու պահել իշխանությունը: Պատահական չէ, որ Սերժի «Ազատամտություն» թերթը քարոզում է հողերի հանձնում և միևնույն ժամանակ խաչակրած արշավանք է քարոզում բոլոր ազգային ուժերի հանդեպ: Նույն թերթը կոչ է անում պայքարել նաև լևոնականների դեմ, բայց արդեն ներտեսակային պայքարի շրջանակներում: Այսքանը: